مطالعه واکنش جوانه‌زنی لاین‌های سورگوم علوفه‌ای ‌به تغییرات دما

پیش‏بینی زمان جوانه‏زنی یکی از مهم‌ترین اهداف محققان بذر است. بنابراین،  به منظور ارزیابی دماهای کاردینال و بررسی واکنش لاین‏های امید بخش سورگوم علوفه‏ای به دما، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، 15 لاین سورگوم علوفه‏ای و نه دمای ثابت 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 درجه سانتی‌گراد در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1392 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مؤلفه‏های جوانه‏زنی مورد بررسی برای فاکتور لاین، دما و برهمکنش لاین در دما معنی‌دار شدند. بیش‌ترین درصد جوانه‏زنی در دماهای 20، 25 و 30 درجه سانتی‌گراد و بیش‌ترین سرعت جوانه‏زنی، یکنواختی جوانه‏زنی و کم‌ترین مدت زمان تا 95 درصد حداکثر جوانه‏زنی (D95) در دمای 40 درجه سانتی‌گراد انجام شد. با افت دما از 40 درجه سانتی‌گراد به ترتیب سرعت جوانه‏زنی و D95 به تدریج کاهش و افزایش یافتند. دمای پایه‏ی (Tb) لاین‏های سورگوم علوفه‏ای از 36/9 (KFS11) تا 28/14 (KFS2) درجه سانتی‌گراد، دمای بهینه (To) از 23 (KFS2) تا 2/37 (KFS11) درجه سانتی‌گراد و دمای بیشینه (Tc) از 7/40 (KFS2) تا 76/49 (KFS15) درجه سانتی‌گراد متغیر بود. تجزیه کلاستر به روش وارد بر اساس 7 صفت مورد مطالعه باعث تشکیل سه کلاستر شد. کلاستر سوم شامل لاین‏های KFS6، KFS7، KFS9 و KFS10 با بیش‌ترین درصد، سرعت و یکنواختی جوانه‏زنی و کم‌ترین D95 به‌طور مشترک در دماهای 25، 30، 35 و بعضاً 40 درجه سانتی‌گراد بود؛ بنابراین این لاین‏ها برای تحقیقات تکمیلی توصیه می‏شوند.